نووسەری كورد و خوێندنەوەی بۆ واقعی كوردستان

ساڵی ڕابردوو، بەهۆی هەندێ هۆكاری تایبەت، لە سەرووی هەموویانەوە ڕێكارەكانی تەواوكردنی خوێندنەكەم، كەمترین دەرفەتم هەبووە بۆ خوێندنەوەی كتێب، جگە لە مانگی 12ـی ڕابردوو، كە بۆ من دەرفەتێكی زێڕین بوو.

لەماوەی مانگی ڕابردوودا، 11 كتێبم خوێندووەتەوە، بە تێكڕای زیاتر لە 2300 لاپەڕە، ئەوەش سەرەڕای ئەو بەرپرسیارێتییانەی دیكە كە لەسەرم بووە، لەنێوان ئەو كتێبانەدا، (چوار) كتێبی نووسەرێكی كوردم خوێندووەتەوە، كە سیانیان (ڕۆمان) و یەكیان (شرۆڤە) بوو.

سەرەتای دەستپێكردنم بە "خوێندنەوە"، بە ڕۆمان و ژانرە ئەدەبییەكانی دیكە بوو، جگە لە كتێبە وەرگێڕدراوەكانی نووسەرانی بیانی، كتێبی نووسەری كورد (دەرەوەی ڕەوتە ئیسلامییەكە)م زۆر خوێندووەتەوە، وە تا ڕادەیەك ئاشنام بەوەی لەگەڵ لاپەڕەكانی سەرەتای نووسینیاندا دەیانەوێت بەرەو چ ئاڕاستەیەكی فكری بڕۆن.

بێویژدانییە ئەگەر بڵێم كتێبی نووسەری كورد "لەئاستێكی نزمدا"یە، بەپێچەوانەوە پێم وایە نووسین بە زمانی كوردی، گواستنەوەی كولتوور و ڕەسەنایەتیی كورد،وە بوونی كتێبی كوردی لەنێو كتێبخانەی كوردییدا زەڕوورەتێكی حەتمییە.

لەڕووی ژانری ئەدەبییەوە، بەتایبەتی "ڕۆمان"، نووسەرە ئیسلامییەكان كەمترین بایەخیان پێداوە، ئەوەندەشی كە ئێستا هەیە نەبووەتە جێگەی بایەخ و ڕەزامەندیی خوێنەری كتێبە ئایینییەكان.

بەپێچەوانەوە، نووسەرانی "دەرەوەی ڕەوتە ئیسلامییەكە" بەشێوەیەكی باشتر لەنێو مەیدانەكەدا ئەسپی خۆیان تاوداوە، ڕێژەیەكی بەرچاو (ڕۆمان)ـی كوردییان خزاندووەتە نێو كتێبخانەی كوردییەوە و خوێنەرێكی ئێجگار زۆریان بۆ خۆیان ڕاكێشاوە، كە لەنێویاندا خوێنەرێكی زۆری "ئیسلامیی"ش لە دەوریان كۆبووەتەوە، خۆشم یەكێكم لەوانە.

ئەم نووسەرانە، گرنگییەكی زۆریان بە گواستنەوەی مێژوو، كولتوور و داب و نەریتی كوردیی داوە، وە دیمەنی ژیانی ئەوسای (كورد)یان بەشێوەیەكی جوان گواستووەتەوە، بەتایبەتی لایەنە كۆمەڵایەتی و سیاسییەكەی، كە وادەكات خوێنەر زیاتر ڕابكێشێتە ناو خوێندنەوەی دەقەكەوە.

ئەوەی جێگەی سەرنجی منە لە زۆربەی نووسینەكاندا، ئەو دژایەتیی، ڕەتكردنەوە، ڕەخنە و خوێندنەوە ناواقیعیانەیە كە ئەم نووسەرانە بۆ (دین،مزگەوت،مەلا،حزبی ئیسلامی، تەنانەت كتێبی ئایینی) هەیانە، بەجۆرێك دەگاتە ئاستی سوكایەتیپێكردن و ڕەتكردنەوەی تەواوەتی!.

لە یەكێك لەو كتێبانەی كە خوێندمەوە، لە زاری كارەكتەرێكی ناو كتێبەكەوە زۆر بە ڕەهایی دەڵێت:(كتێبێكی ئایینی نییە مرۆڤ فێری خەولێكەوتن نەكات....)، لەكاتێكدا ئەگەر واقعیانە لە كۆمەڵگەی كوردیی بڕوانین، دەزانین كە خوێنەری ئیسلامیی زۆرینەن و ئەمەش لە سەرجەم ئەو پێشانگا نێودەوڵەتییانەی لە ماوەكانی ڕابردوودا كرانەوە بەئاشكرا دیاربوو، لەوەش سەیرتر ئەوەیە، یەكەم سەرچاوەی ڕۆشنبیری تاكی كوردی موسڵمان كە (قورئانی پیرۆز)ـە، یەكەم ئایەتی بە (اقرأ-بخوێنە) دەستپێدەكات، كەچی نووسەر پێی وایە ئەوە كتێبی ئایینییە مرۆڤ فێری خەولێكەوتن ئەكات؟!.

لە شوێنێكی دیكە و لە كتێبێكی دیكە، نووسراوە:(حیزبی ئایینی نە بیركردنەوە، نە چەمكی نوێ بەرهەم ناهێنێت)، هەروەها پێی وایە،"ئەو حیزبە دینییانەی لە باشوری كوردستان هەن پێویست نین بۆ كومەڵگە، وە هیچ بڕوایەكیان بە هەردوو چەمكی -ئازادی و دیموكراسی نییە".

من نامەوێت لەسەر هەموو حزبە ئیسلامییەكان قسە بكەم، بەڵام بەوپێیەی لە سەرەتای تەمەنمەوە پەروەردەی دەست قوتابخانەیەكی میانڕەوم و تائێستاش بەردەوامم و قوتابی ئەو قوتابخانەیەم، بەحەقی خۆمی دەزانم ئەوە بڵێم كەوا:

حزبێكی وەك یەكگرتووی ئیسلامی، كە درووشمەكەی بریتییە لە (برایەتی - ئازادی - دادپەروەری) قوتابخانەی پەروەردەكردنی تاكی بەڕەوشت، چاكەخواز،چاكساز،تەندروست، زانستخواز و نیشتیمانپەروەرە، هەوێنی ئاشتەواییە، كلیلی چارەسەری كێشەكانە، كەم وێستگە و پێگەی گرنگی ئەم هەرێمە هەیە، دەستی پەروەردەی یەكگرتووی پێ نەگەیشتبێ!

ئەوە (یەكگرتوو) بوو لە كوردستان بووە هۆی لەدایكبوونی بەرەی (ئۆپۆزسیۆن) و شەهید و قوربانیی دا لەپێناوییدا. ئەو حیزبە بوو لە ڕۆژی لەدایكبوونییەوە بڕوای بە خۆسەپاندن و خۆفەرزكردن نەبووە و هەمیشە گفتووگۆی بە چارەسەری سەرجەم ئەو كێشانە زانیوە كە لە زۆربەی جێكەوتە مێژووییەكاندا دەسەڵاتدارانی ئەم مەملەكەتە تا ئاستی مریشكە ڕەشە ڕۆیشتوون!.

ساڵی 1996، كاتێك یەكێتی نیشتیمانی كورسییەكانی پەرلەمانی لێسەندرابوویەوە، ئەمینداری گشتیی ئەم حزبە لەناو هۆڵی پەرلەمان ڕایگەیاند،"چەند خاوەن كورسییەك، كە كورسییەكانیان میللەت پێیداون، كەس پێی خەڵات نەكردووە، ئێستە لێرە نین، هەر هەوڵێك بۆئەوەی ئەو خاوەن كورسییانە بێنەوە سەر كورسییەكانیان شتێكی پیرۆز و جێی ڕێزە، وە پێویستە پێیان بدرێتەوە چونكە میللەت پێی داون و پێیان خەڵات نەكراوە".

لە سەرجەم قۆناغە مێژووییەكاندا، یەكگرتووی ئیسلامی خاوەن هەڵوێستی هاوسەنگ و بوێری خۆی بووە، ئەگەر خۆی بووبێتە قوربانیی هەڵوێستێكی، هەرگیز ڕێگەی نەداوە بەرژەوەندی گشتیی بكەوێتە مەترسییەوە. ئەوكاتەی فراكسیۆنی یەكگرتوو لە پەرلەمانی كوردستان ئامادەنەبوو واژۆكانی تایبەت بە (پرساندنی سەرۆكی حكومەت) بكێشێتەوە، سەرجەم پۆستە خۆجێیەكانی سنووری پارێزگای دهۆكی لێسەندرایەوە!

لەم چەند ڕۆژە ڕابردوودا، هاوڕێیەكی هەژمارەكەم لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبووك خوێندنەوەی بۆ كتێبێكی نوێی نووسەرێكی كورد كردبوو، تێیدا ئاماژەی بەوەدابوو،"ئەوەی ئەمن لەو ڕۆمانە خۆشیم لێی نەهات، (نووسەر) دەستنەپارێز هەموو بیروبۆچوونەکانی خۆی باس کردووە. حیزبێکی وەک یەکگرتوو ڕەنگە دەستپاکترین و چاکسازیخوازترین حیزب بووبێت تا ئێستا کەچی (نووسەر) بێپەروا ناوی هێناوە و دەیان جاریش تانەوتەشەری لە ئیسلامییەکان گرتووە".

ئەم كێشەیە تایبەت نییە بە نووسەرێك و دووان، كەمیان هەن بەوشێوە گشتگیر و ناواقیعییانە سوكایەتی و ڕەخنە ئاڕاستەی ئیسلامییەكانی كوردستان نەكەن، لەكاتێكدا وەكو ڕۆشنبیر ئەركی ئەوانە كە لە هەموو ڕەهەندەكانەوە خوێندنەوە بۆ واقع.