دیجیتال میدیا سپێدە:
هێزا (ڕێگریکرنێ) و یا (دفنبڕینێ) و یا ...!
باشترین جۆرێ هێزێ وەڵاتەکێ هەبت هێزا ڕێگریکرنێیە (قوە الردع) ئانکۆ: وى هێزەکا لەشکەرییا مەزن و توند هەبتن، وەڵاتێن گاڤبڕ و ڕکابەر و هەتا یێن هەڤڕک و نەیار ژى نەوێرن خۆ لێ بدن، ل دویڤرا هێزا ڕەتکرنێیە یان بێژین بەرسڤدانێیە (قوە الرد)، ئەو ژى ئەڤەیە: هێزەکا باش هەبتن دەمى گورزەک ژ لایەنەکێ لێ بکەڤت ئەو بشێت بەرسڤێ بدت و خەلکێ گورز وەشاندى فێرى وانەیەکێ بکت، دفنا یان ژى تبلا درێژبى ببڕتن، وەکى دەولەتا پاکستانێ هەر زوى بەرسڤا مۆشەکبارانا ئیرانێ داى ب ئێکا بهێزتر، ب ڕاشکاوانە ژى گۆت: یێ تبلا خوە بۆ مە درێژ بکت دێ تبلا بڕى بۆ وى ڤەگەڕینن، هۆسان (هێزا بەرسڤدانێ) دبتە زمانێ هەڤپەیڤینێ وەکى ب عەرەبى دبێژن (لغة الحوار عبر فوهات البنادق و المدافع- زمانێ گۆتۆبێژێ ب ڕێیا لویلیێن تڤەنگ و تۆپان) ئەگەر ئەڤ هەردوو هێزە مەحال و ئەستەم بن، دڤێت سیاسەتمەدار زۆر هوشیاربن و هەست ب بەرپرسییا مێژوویى بکن، دڤێت پیێن خۆ و هاژۆتنا گەلێ خۆ ژ بەرکا خۆ و یا وان زێدەتر نەهاڤێژن و نەهاژۆن، دڤێت یارى ب ئاگرى نەهێتە کرن، دا گەل و وەڵات نەهێنە تێخستن (وەرتاندن).
لێ هەلبەت ل سەمتا پرسا ڕزگاریخوازیێ جوداهییەک هەیە، جاران بڤێ نەڤێ و حەتمەن دڤێت چرایێ ئازادیخوازێ نەڤەمرت و هندەک دەمان لازمە ژ مەجبۆرى شەڕێ نەهەڤکویفى و نەهەڤسەنگى (حرب غیر متکافئة) بهێتە کرن یان ژى هەتا ڕۆژا هەڵامەتى دێ ژێردەست و کۆڵە مینن، دویر نینە هەبۆنا مللەتى ژناڤ بچتن.
بەلێ دەمێ هەردوو جۆرێن هێزا (ڕێگرتنێ) و (بەسڤدانێ) نە دشیاندا بت، ئەلبەتە هەر دوو ژى ژ جۆرێ هێزا هشکن (القوة الصلبة-Hard power)، نابت سياسەتمەدار دەستداهێلاى و دەستڤالا بمینن، دڤێت ل پاکێجا جۆرێ هێزا نەرم (القوە الناعمە-Soft power) بگەڕن و پەیدا بکن، ئەو ژى پڕ هێزان ب خۆڤە دگریت مینا: هێزا ئابۆرى، هێزا زانستى و هزرکى، هێزا پەروەردە و فێرکرنێ، هێزا کەلچەر و ڕەوشەنبیرى، هێزا دبلۆماسى...هتد ژ ڕەنگێن هێزێ.
فەرە ل ڤێرێ بزانین، هەتا یێن ئەو زلهێزێن جیهانى یێن وەریسێن هێزا هشک هەمى د دەستێن واندا هەر ل گەلدا دزانن پێدڤى هێزا نەرمن ژى، فێجا تو چ دبێژى یێت هێزا هشکا پێدڤى هەر نە هەى ئەو چەند پێدڤینە، ،یا دیارە ژبۆ شارەزایێن ستراتیژى و چاڤدێرێن سیاسى نەیا سەیر و جهێ سەرسورمانێیەکو مەزنترین هێزێن جیهانى وەکى (ئەمریکا)، (چین)، (رۆسیا) ژ هەمییان پتر گرنگى و پویتەدانێ ددنە پێشخستنا (هێزا خۆیا نەرم).
تەماشە بکە: جێگرێ پێشینێ وەزیرێ بەرگرییا ئەمریکا ل سەر دەمێ بیل کلنتۆنى (Joseph S. Naye جۆزیف س. ناى) ئەوە – گۆرەى زانینێن من – باشترین بیردۆزکرن (تەنزیر) ژبۆ هێزا نەرم دەیناى، پەرتۆکەکا نێزیکى (300) بەرپەرى ل دۆر ڕۆلێ پێدڤیێ جۆرەها ڕەنگێن هێزا نەرم نڤێسى ل ژێر ناڤێ: (Soft Power: the means to success in word politics- هێزا نەرم: ئامڕازێن سەرکەفتنێ د سیاسەتا جیهاندا)، ب ڕاستى پەرتۆکەکا زۆر ب مفایە پێدڤى خواندن و ڤەکۆلینێیە ژى، نەخاسمە ژلایێ سیاسییانڤە.
بەلێ ل هەرێما مەیا رەنگین هەر بلویلێ بۆ گای و جۆنەگایێت سیاسەتا کوردى لێ بدە، بێ مفایە، چونکى هەر ژ ساڵێن نوتان و هەتا نها زۆر دشییاندا بوو بەهرا پترا شێوازێن هێزا نەرم ب دەستڤە بهینن، کەسێ وى دەمى و هەتا ڤى دەمى ژى ژ نەحەزان نەدشیا دەستێن وان بگرن، و ڕێ لێ دائێخن، بەلێ دژمەنک تنێ نەبتن ئەوژى هەر ئەو بخۆ بخۆ نەیارێن سەرێن خۆ و یێت مللەتێ خۆ بوون، ب خرابى و بێ خەمى و نەزانینا خۆ مرۆڤ بۆ خۆدێ و مێژوویێ شادەیێ ددت چ پێنەکرنە و نها چ پێناکن و باوەرناکم ل ئایندەى ژى دا چ پێ بکن.
ئەڤە زێدەترى (33) ساڵە نە تورک و نە عەرەب و نە ڕۆم و عەجەم نە ئەو ڕێگربوون ل مە و نەدکارین ڕێکیێ ژی ل پەیداکرنا هێزەکا ئابۆرییا خۆشگوزەرانیێ بۆ کوردستانییان پەیدا ببت، یان هێزا پەروەردە و فێرکرن و زانستێ..هتد بگرن، چونكی سڕۆشتێ هێزا ئەوە ئەستەمە پێشبڕی لێ بهێتە كرن، ئەها هۆسان چەندین وەڵاتێن ژ چەک کرین یان ژى بێ قەوارەیا سیاسى و دەولەت ل جیهانێ ل ئاسیا بگرە هەتا دگەهییە ئەفریکا دۆهى هندەک ژ دەستکورتى و بێ چارەیی و هندەکێن دن ژ زڤڕۆکا پاشڤەمان و شەڕێ ناڤخویى دەرکەفتىن ئەڤرۆ هەمی ب هێزا نەرم بەرەڤ ڤالاهییا ئەسمانى فڕین و خاکێن وەڵاتێن خۆ ژى کرنە بهەشتا ل سەر ئەردى، ئەگەر بەرێ خۆ نەدیە تایوان و هونکونگ ئەوێت هەتا نها نەدەولەت، بەرێ خۆ ب دە تەنزانیا ئەفریکى، پاشى وەرە بەرێ خۆ بدە کوردستانێ و گوهبدە هوزانڤان و ڕەوشەنبیرێ کورد موحسن قوچان دێ بێژت و جوامێرى ڕاست ژى دبێژت: هەبوو نەبوو کەس ژ مە کوردان
(...)تر نەبوو!
لێ هیڤى دکم گەنج دڕێیا بێفامی و جەهالەتێدا نەچن، ئەقلەکێ بۆ خۆ ژمە بگرن!
